Roberto Furnari

Vioolbouw & Dendrochronologie

Over mijzelf

Ik ben vioolbouwer in Den Haag. Naast reparatie en onderhoud vormt dendrochronologisch onderzoek van strijkinstrumenten een belangrijk onderdeel van mijn werk.

Na mijn vioolbouwopleiding bij Nadia Mantovani en Luca Primon aan de Civica scuola di liuteria in Milaan, werkte ik van 1997 tot en met 2010 in de werkplaats van Willem Bouman in Den Haag. Hier kon ik waardevolle ervaring opdoen op het gebied van onderhoud, restauratie en klankverbetering van strijkinstrumenten.

Na een onderbreking van vier jaar, waarbij ik mij voornamelijk met dendrochronologisch onderzoek bezig hield, werkte ik vanaf 2015 weer als vioolbouwer voor Maas & Achttienribbe in Amsterdam.

Sinds 2018 heb ik een eigen bedrijf met atelier in Den Haag.

De dagelijkse omgang met violen van beroemde meesters riep bij mij al vroeg vragen op over het bepalen van ouderdom en afkomst van strijkinstrumenten op basis van stilistische kenmerken. Hoewel hiermee in vele gevallen betrouwbare inzichten mogelijk zijn, brengt de subjectiviteit van deze methode in de praktijk altijd de mogelijkheid van een verkeerde beoordeling met zich mee.

Mijn bedenkingen bij de traditionele expertise vormden de aanleiding om een wetenschappelijke aanpak bij het authenticeren van strijkinstrumenten te overwegen. Een methode voor het bepalen van de ouderdom van hout leek het meest veelbelovend, om tenminste een deel van mijn twijfels weg te nemen.




Onderzoek

Gedreven door mijn wens om over een objectieve methode bij het bepalen van de ouderdom van strijkinstrumenten te beschikken, ben ik in 2005 begonnen met dendrochronologisch onderzoek van klankhout.

Eerste pogingen om klankborden te dateren met behulp van openbaar toegankelijk referentiemateriaal leverden alleen incidenteel resultaten op. Uiteindelijk bleek het opstellen van een op klankhout gespecialiseerde database met gegevens van reeds gedateerde instrumenten de sleutel te zijn tot succesvol dendrochronologisch onderzoek van strijkinstrumenten.

Mijn dagelijks werk als vioolbouwer vergemakkelijkte het verzamelen van de benodigde gegevens en stelde mij in staat om een omvangrijke database samen te stellen. De inmiddels meer dan 3000 verzamelde meetreeksen vormen een solide basis bij het dateren van instrumenten van uiteenlopende herkomst.

Hoewel vele op traditionele expertise gebaseerde toeschrijvingen standhouden tegen een dendrochronologische toets, heeft mijn onderzoek ook aangetoond dat mijn oorspronkelijke twijfels over stilistische expertise niet helemaal ongegrond waren. Het aantal onjuiste toeschrijvingen dat gedurende de afgelopen meer dan vijftien jaar naar voren is gekomen, is inderdaad niet te verwaarlozen.

Andere onderzoekers lijken tot dezelfde conclusie te komen. Het is daarom niet verassend dat vooraanstaande veilinghuizen en vioolhandelaren in toenemende mate dendrochronologische rapporten in opdracht geven als aanvullende waarborg bij de verkoop van waardevolle instrumenten. Maar ook particulieren willen steeds vaker meer zekerheid over hun instrument hebben.

Om de groeiende belangstelling voor wetenschappelijke inzichten bij het bepalen van ouderdom en afkomst van strijkinstrumenten tegemoet te komen, bied ik sinds januari 2018 dendrochronologisch onderzoek als dienstverlening aan.

Bent u geïnteresseerd in een dendrochronologisch rapport voor uw instrument of heeft u vragen over de dendrochronologie? Neem dan a.u.b. vrijblijvend contact met mij op.